Mountainbike vs. gravelbike: wat past beter bij jou?
Fietsen buiten de vaste paden. Steeds meer mensen ontdekken dat avontuur. Twee soorten fietsen domineren die wereld: de mountainbike (MTB) en de gravelbike. Ze hebben overeenkomsten en toch verschillen ze enorm. Ze zijn gebouwd voor een heel eigen soort plezier. Sta jij op het punt een fiets te kopen en vraag je je af welke van de twee bij jou past? Wij helpen je!
Wat zijn mountainbikes en gravelbikes?
Voordat we de diepte ingaan, een korte kennismaking.
Mountainbike
Een mountainbike herken je direct aan het rechte stuur en de brede banden met diep profiel. Deze fietsen zijn speciaal gebouwd voor ruige terreinen zoals technische trails, wortels, stenen en modder. Vering, zowel voor als soms ook achter, helpt schokken opvangen en geeft je grip op uitdagende ondergronden.
Gravelbike
Een gravelbike is een sportieve fiets die het midden houdt tussen een racefiets en een mountainbike. Je herkent hem aan het racestuur (met 'ossenkopstuur') en de bredere banden met licht profiel. Hij blinkt uit in snelheid en comfort op onverharde wegen, grindpaden en lichtere bospaden.
Verschillen en overeenkomsten
Om je keuze te maken, kijken we eerst naar de fundamentele kenmerken van beide fietsen.
Rijhouding
Op een mountainbike zit je meer rechtop. Die houding geeft je controle en overzicht op ruig terrein. Een gravelbike plaatst je langer en sportiever. Dit zorgt voor snelheid op onverharde paden en comfort tijdens lange tochten.
Banden
MTB-banden zijn breed (vaak 2.2 tot 2.6 inch, of 55 tot 66 mm) met een dieper profiel. Ze geven grip in dikke modder, klinken tegen wortels en rotsen en geven maximale grip. Gravelbike-banden zijn smaller (doorgaans 38 mm tot 50 mm, of 1.5 tot 2 inch) met een fijner profiel. Hun fijnere profiel rolt soepeler over grind en asfalt. Toch leveren ze voldoende grip op lichter terrein.
Vering
Bijna elke mountainbike veert. Een voorvork vangt klappen op (hardtail), of een voorvork én een achterdemper absorberen schokken (full-suspension). Deze vering is essentieel voor controle en comfort op ruw terrein. Een verende voorvork van 100 mm is tegenwoordig de minimale veerweg. Gravelbikes hebben over het algemeen geen vering. Sommige modellen bieden wel minimale demping via het frame of speciale componenten tegenwoordig komen er steeds meer gravelbikes met een verende voorvork met zo’n 40 mm veerweg.
Versnellingen
Zowel gravelbikes als mountainbikes hebben een breed versnellingsbereik, meestal met 12 versnellingen aan de achterkant. Mountainbikes zijn bijna altijd “single-speed”, wat inhoudt dat je 1 tandwiel hebt aan de voorkant. Aan de achterkant (de cassette) is de kleinste versnelling extra licht, deze helpt je de steilste beklimmingen op. Dat is cruciaal voor onverwachte hoogteverschillen. Gravelbikes beschikken ook over een breed bereik, maar de versnellingen zijn vaak iets minder extreem. Ze richten zich meer op efficiëntie op minder steil terrein. Bij gravelbikes is één kettingblad ook heel normaal, maar de variant met 2 kettingbladen is ook nog veelvuldig aanwezig.
Remmen
Zowel mountainbikes als gravelbikes remmen met hydraulische schijfremmen. Die bieden krachtige en constante remprestaties in alle weersomstandigheden. MTB-remmen zijn vaak zwaarder uitgevoerd en krachtiger met een grotere remschijf. Dit past bij het extreme gebruik.
Op welk terrein komt de fiets tot z’n recht?
Je keuze hangt sterk af van de plekken waar jij fietst en het type avontuur dat je zoekt. Maar is ook afhankelijk van je stuurmanskunsten.
Wanneer kies je een mountainbike?
De MTB heerst op ruig terrein, zeker als je naar het buitenland gaat en bergachtige omstandigheden op zoekt met ruige en technische trails, dan is de MTB jouw favoriete wapen.
- Technische singletracks: smalle, kronkelende paden vol wortels, stenen en drops.
- Steile beklimmingen en afdalingen: je hebt maximale controle nodig.
- Modderige paden: brede banden en vering ploegen er dwars doorheen.
- Bikeparks en bergen: hier wachten sprongen, rotsen en extreme afdalingen.
De talloze Nederlandse singletracks worden ook steeds technischer, en wij zouden een mountainbike aanraden. Echter zie je ook veelal dat mountainbike toertochten op gravelbikes worden gereden en dat kan ook. Meestal is die keuze puur gebaseerd op snelheid en is de berijder technisch goed onderlegd in zijn fietscontrole.
Wanneer kies je een gravelbike?
De gravelbike excelleert op minder technische, maar toch uitdagende, onverharde paden.
- Grindwegen en onverharde paden: lange stroken grind, bospaden, zandpaden (mits niet te los).
- Afwisselende routes: waarbij verharde wegen naadloos overgaan in onverhard.
- Snel en efficiënt kilometers maken: de gravelbike bouwt vlot tempo op over gemengd terrein.
De opkomst van de gravelbike ging hand in hand met een enorme groei van graveltochten en evenementen. Van relaxte ritten met een koffiestop tot epische ultra distance races van honderden kilometers. Ook bikepacking avonturen, waarbij je alles meeneemt, zijn ongekend populair. De gravelwereld biedt voor iedereen wat.
Praktische overwegingen
Het kiezen van de juiste fiets draait om jouw rijstijl en het avontuur dat jij zoekt. Hierboven las je al waar beide fietsen goed in zijn, hieronder beschrijven de praktische overwegingen, zoals jouw eigen rijstijl, jouw meest bereden parcours en prijsverschillen.
Jouw rijstijl: snel of speels?
Vraag jezelf af: waar klopt jouw fietsershart sneller van? Zoek je de adrenaline van technische uitdagingen? Denk aan steile afdalingen, sprongen en rotspassages. Dan wacht de mountainbike op jou. Deze fiets voelt zich thuis waar het ruig wordt. Hij geeft je de controle en de demping die je nodig hebt om grenzen op te zoeken.
Geniet je meer van lange afstanden, afwisseling en het ontdekken van nieuwe, onverharde paden? Rijd je graag snel over grind en voel je de vrijheid om overal te fietsen, zonder de extreme technische uitdagingen van een MTB-parcours? Dan past een gravelbike perfect bij jou. Deze fiets voelt licht en efficiënt aan, ideaal voor kilometers vreten op gemengd terrein.
Jouw meest bereden terrein
Vraag jezelf af waar je het meest rijdt op jouw fiets. Wissel je veel van terrein, of blijf je op de singletracks? Of wil je de fiets misschien ook voor andere doeleinden gebruiken?
Een mountainbike blinkt niet uit op asfalt. De brede banden en rechtopstaande houding zorgen voor veel rolweerstand en zijn minder aerodynamisch. Dat kost snelheid en energie. Maar zet hem op slecht wegdek of onverhard en hij toont zijn ware aard: oersterk, comfortabel, en klaar om elk zijpad te verkennen.
Een gravelbike heeft op ruig MTB-terrein zijn beperkingen. Zonder demping en met een racestuur mis je controle op echt technische afdalingen. De dunnere banden bieden minder grip in diepe modder of over natte wortels. Ook loop je meer risico op schade aan je frame of velgen bij harde impacts. Zet de gravelbike echter op bospaden, grindwegen of slechte klinkers en hij voelt zich als een vis in het water. Daarnaast is een gravelbike veelal voorzien van bevestigingspunten voor spatborden en dragers, zodat de fiets eenvoudig is te upgraden naar een all-terrain fiets voor bijvoorbeeld woon-werk.
Budget voor aanschaf en onderhoud
De prijs varieert enorm. Full-suspension mountainbikes zijn vaak duurder. Dat komt door de complexiteit van de veringsystemen, die ook weer meer onderhoud behoeven.
Hardtail-mountainbikes en gravelbikes liggen qua onderhoud dichter bij elkaar. Qua aanschafprijs zijn er grote verschillen. Niet alleen tussen de soorten fietsen, maar ook binnen het eigen segment. Carbon is duurder dan aluminium en het verschil in groepsets (schakelsystemen) is groot. Dat houdt in dat er voor ieder budget wel een mountainbike of gravelbike is.
Wat wordt jouw persoonlijke keuze?
De keuze tussen een mountainbike en een gravelbike is diep persoonlijk. Er bestaat geen 'beste' fiets; alleen de fiets die het beste bij jou past. Mountainbiken én gravelrijden geven een ongekend gevoel van vrijheid en avontuur. Ben jij eruit voor jezelf? Bekijk dan ons ruimte assortiment mountainbikes en gravelbikes.